Hipertimezi, "unutamama" hastalığı olarak da biliniyor. Bu nadir hastalığa sahip olan kişiler, geçmişte yaşadıkları olayları ve deneyimleri tüm detaylarıyla hatırlıyor, hiçbir zaman unutmuyor. Bazıları bu tuhaf hastalığı bir "lütuf" olarak görse de gerçek pek de öyle değil.
Son günlerde oldukça ilginç ve nadir bir hastalık kamuoyunun gündeminde: Hipertimezi
Bu sıra dışı hastalığı gündeme getiren şey ise kısa süre önce yayın hayatına başlayan Taş Kağıt Makas isimli bir dizi. Dizideki Umut isimli karakterin bu hastalığa sahip olması, hipertimezi hakkındaki detayların pek çok insan tarafından merak edilmesine neden oldu.
Hipertimezi Hastalığı Nedir?
Hipertimezi, en basit ifadeyle kişinin geçmişte yaşadığı olayları ve deneyimleri en ince detaylarıyla hatırlamasına neden olan bir hastalıktır. Ancak şunu belirtmek gerekir ki, isimleri veya telefon numaralarını hatırlayabilmekten, güçlü bir hafızaya sahip olmaktan bahsetmiyoruz. Hipertimezi hastaları, yolda bir anlığına gördükleri bir yabancının kıyafetinin rengini, trafikteki bir arabanın plakasını, üzerinden uzun yıllar geçmiş bir gündeki hava durumunu, uzun zaman önce gerçekleşen önemsiz bir konuşmadaki cümleleri ve daha pek çok küçük detayı hatırlayabilir veya bir başka ifadeyle unutamazlar.
Bazı uzmanlar, kişinin yaşadığı her şeyi hatırlamasına neden olan hipertimezinin, nöropsikolojik bir durum olduğunu ifade ediyor. İlk kez 2006 yılında tanımlanan hipertimezinin dünya üzerindeki en nadir hastalıklardan biri olduğu ifade ediliyor. Öyle ki, dünya üzerinde bu hastalığı olan yalnızca 20-30 kadar kişi olduğu tahmin ediliyor.
Hipertimezi hastalarının üstün bir otobiyografik belleğe sahip olduğu biliniyor. Bu nedenle, geçmiş yaşamlarının neredeyse tamamına ait en küçük ayrıntıları bile normal insanlardan çok daha başarılı bir şekilde hatırlayabilirler. Bu son derece ilginç ve bir o kadar da nadir görülen hastalık, bazı insanlar tarafından bir "lütuf" olarak kabul ediliyor. Fakat gerçek pek öyle değil. Evet, beyindeki depolama bölümünün olağanüstü kapasitesine bağlı olarak kişilerin yaşadığı olayları tüm detaylarıyla hatırlamasına neden olan hastalığın bazı avantajları yok değil. Ancak hastalık aynı zamanda kişinin zihin yapısının günden güne bozulmasına ve yaşam kalitesinin düşmesine neden oluyor. Çünkü hipertimezi hastaları, olumsuz olayları ve deneyimleri de unutamıyor. Bu da stres ve depresyon başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına sebebiyet verebiliyor. Yani hipertimezi, zararları göz önüne alındığında oldukça rahatsız edici bir hastalıktır.
Hipertimezi Belirtileri Nelerdir?
Kişinin başında geçen olayları, yaşadığı şeyleri en ince detaylarıyla ve "kontrol edilemez" bir şekilde hatırlayabilmesi hastalığın en temel belirtisi. Ayrıca, bu hastalığa sahip olan kişilerin geçmişi düşünmek için diğer insanlardan çok daha fazla zaman ayırdığı da söylenenler arasında.
Hipertimezi Neden Olur?
Hastalığın hangi sebeple ortaya çıktığı kesin olarak bilinmiyor. Son derece nadir bir hastalık olduğu için hipertimezinin nedenleri hakkında yapılan bilimsel araştırmaların sayısı da oldukça az. Yine de bazı uzmanlar, hipertimezinin biyolojik, psikolojik ve genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıktığını ifade ederler. Bununla birlikte, hastalık üzerine yapılan sınırlı çalışmalarda hastaların beyinlerindeki amigdala bölgesi ile alt ve üst parietal lob gibi alanlarda normalden daha yoğun bir aktivite gözlenmiştir. Kimi uzmanlar ise ilgili bölgelerdeki bu aktivitelerin hastalığın temel sebebi olduğu görüşündedir.
Hipertimezinin Tedavisi Var mı?
Maalesef, "unutamamaya" sebebiyet veren bu nadir hastalığın bilinen özel bir tedavisi yok. Ancak bu hastalık nedeniyle zihinsel sağlığı ciddi şekilde bozulan kişilerde diğer nörolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan yöntemlere başvurulduğu bilinmektedir.
