Pasajlar eskisi kadar satış yapamıyor

İRFAN BAŞÇUHADAR

ANKARA’NIN en işlek noktalarından biri olan İzmir caddesinde yer alan Balkanoğlu Pasajı, bir dönemin popüler pasajları arasında yerini alıyordu. Yaklaşık 30 yıllık bir geçmişe sahip olan pasaj, ayakkabıcıya, terziye, fotoğraf makinesi tamiri yapan ustalara ev sahipliği yapıyor. Pasaj bir dönem Ankaralıların uğrak yerleri arasındaydı. Zaman içerisinde koleksiyon ve antika ürünlerin yer aldığı dükkânlarla ağırlık kazanmaya başlayan pasaj, diğer büyük kentlerde olduğu gibi sayısı gittikçe artan alışveriş merkezlerine yenik düşerek eski yoğunluğunu kaybetti. 
Günümüzde eskiye oranla ilgi ve yoğunluğunu kaybeden pasaj, tek tük kalan tamire dayalı dükkânları ve son beş yılda sayısı artan koleksiyon ve antika ürünlerin yer aldığı dükkanlar ile varlığını sürdürüyor. 
Balkanoğlu Pasajının kurulduğu ilk yıllardan itibaren pasaj içerisinde yer alan fotoğraf makinesi tamir ustası Hüseyin Kaya, hem mesleğindeki dönüşümü hem de pasaj kültüründeki değişimi gazetemiz okuyucuları için anlattı.
40 yıldır fotoğraf makinesi tamiri yapan Kaya, yaklaşık 30 yıldır Balkanoğlu Pasajında, eskiyen, bozulan fotoğraf makinelerini tamir ettiğini söyledi.
Önceki yıllarda hem fotoğraf makinesi tamirine hem de pasajlara olan ilginin yoğun olduğundan söz eden Kaya, “Eskiden pasajlar büyük ilgi görüyordu. Zamanla bu ilgi giderek azaldı. Önceki yıllarda işlerimiz yoğundu. Bu yoğunluk günümüzde neredeyse kalmadı. Mesela, bu bayram dükkânım kapalıydı ama eski bayramlarda bayram günü dükkanıma gelir, kendimi dükkana kapatır ve çalışırdım, çünkü elimde o kadar yoğun iş vardır” dedi.

Pasajda tadilat işleri yapan dükkânların sayısı azaldı
Balkanoğlu pasajının açıldığı ilk yıllarda terzi, ayakkabı, fotoğraf makinesi tamiri olmak üzere genellikle tamirat ağırlıklı dükkanlara sahip olduğundan söz eden Kaya, “Fakat şu an pasajın tamir ağırlığı kalmadı. Son beş yıldır da koleksiyon ve  antika ürünlerin satıldığı dükkanlar ağırlıkta. O dükkânlara da ilgi duyan insanlar uğruyor” diye konuştu. 
Pasajlardaki yoğunluğun azalma nedeni, pasaj kültürünün yok olması ve insanların alım gücünün düşmesi
“Benim mesleğimle ilgili olarak, insanların zamanla dijital makinelere yönelmesi nedeniyle bir azalma söz konusu olmuş olabilir ama yine de pasaj içerisinde bulunan birçok dükkânın işlerinde genel bir azalma var” diyen Kaya, işlerdeki azalmanın nedenlerini, pasaj kültürünün zamanla yok olması ve insanların alım gücünün düşmesi olarak değerlendirdi.

Tüketimin artması, tamire olan ihtiyacı azalttı
Tüketim ekonomisinin artmasıyla da çoğu dükkânda işlerin azaldığını ifade eden Kaya, şöyle konuştu: “Kendi mesleğim üzerinden değerlendirme yaparsam, dijital makineler ortaya çıkınca, insanlar bozulan eşyalarını tamir ettirmek yerine yeni dijital makinelere yöneldi. Bu aslında tamirat işleri yapan ustaları ve o işlerin yapıldığı dükkanları olumsuz etkiledi. Tamir yapan usta neredeyse kalmadı. Böyle giderse, belki kısa süre sonra evde sigorta taktırmaya usta bulunmayacak. Çünkü bu işi yapan ustalar yetişmiyor. Tüketime yönlenen insanlar, radyonun düğmesi veya televizyonun fişi kopunca, bunları çöpe atıyor. Bu da tamir kültürünün yol olmasına neden oluyor.” 

Alışveriş merkezleri pasajlara eski yoğunluğunu kaybettirdi
Balkanoğlu pasajının ilk kurulduğu yıllarda spor giyim üzerine ürün bulunduran tek pasaj olduğunu ve insanların bu ihtiyaçlarını karşılamak için sadece bu pasajı tercih ettiğini ifade eden Kaya, alışveriş merkezlerinin açılmasıyla, pasaj içerisindeki dükkanlarda var olan ürünlerin bu merkezlerde yer bulduğunu belirterek, bu durumun  pasajların ziyaretçi sayısının azalmasına neden olduğunu söyledi. 
“Balkanoğlu pasajının alt katı giyim ağırlıklı. Ancak, o dükkânlar da eskisi gibi iş yapmıyor” diyen Kaya bunun nedenini şu şekilde açıkladı: “Eskiden Ankara’da spor kıyafet satan tek pasaj Balkanoğlu idi. İnsanlar spor giyime olan ihtiyacını buradan karşılardı. Zamanla alışveriş merkezleri açılınca herkes oralara yöneldi. Örneğin bir markanın ayakkabısı sadece bu pasajda satılırdı. Ama zamanla markaların alışveriş merkezlerindeki dükkanlarda yerini alması, pasajlara eski yoğunluğunu kaybettirdi.”