Dünya Bankası tarafından hazırlanan ‘Emtia Piyasaları Görünümü’ raporunun Nisan 2024 sayısı çıktı.
Söz konusu aporda, 2022 yılı ortası ile 2023 ortası dönemde küresel emtia fiyatlarının yaklaşık olarak yüzde 40 gerilediği, bunun geçtiğimiz sene genel enflasyonun düşürülmesinde belirleyici rol oynadığı ifade edildi.
2023 ortasından bu zamana Dünya Bankasının emtia fiyatları endeksinin temelde değişmediği belirtilerek, jeopolitik gerilimlerde daha fazla tırmanma meydana gelmeyeceği varsayımıyla küresel emtia fiyatlarında 2024’te yüzde 3, 2025'te ise yüzde 4'lük düşüş tahmin edildiği aktarıldı.
Raporda, bu hızın, çoğu ülkede merkez bankası hedeflerinin üzerinde kalan enflasyonu bastırmak için çok az etkisi olacağı ifade edilerek, faiz oranlarının hızlı bir şekilde düşürülmesinin güçleşebileceğine de dikkat çekildi.
Geçen 2 yılda ısrarla yüksek olan jeopolitik gerilimlerin petrol ve diğer birçok kritik emtianın fiyatlarını desteklediği, çatışmalardan kaynaklanan arz kesintileri olmazsa Brent petrolün varil fiyatının bu yıl ortalama 84 dolar, gelecek yıl da 79 dolar olacağının tahmin edildiği belirtildi.
Raporda, Orta Doğu'daki çatışma daha da tırmanırsa petrol arzındaki kesintilerin küresel enflasyonu yukarı çekebileceğine işaret edilerek, ılımlı bir arz kesintisinin fiyatı 92 dolara çıkarabileceği, daha ciddi bir aksamanın ise Brent petrol fiyatını 100 doların üzerine yükselterek küresel enflasyonun neredeyse 1 puan artırmasına neden olabileceği değerlendirmesinde bulunuldu.
Jeopolitik Meselelerin Altın Fiyatlarına Yansıması
‘Güvenli liman’ arayışında olan yatırımcıların popüler tercihi olan altının ortalama fiyatının, 2025'te hafif bir düşüş yaşamadan önce 2024'te rekora ulaşmasının beklendiği belirtilen raporda, gelişmekte olan ülke merkez bankalarından gelen güçlü talebin yanı sıra artan jeopolitik zorlukların bu yıl boyunca altın fiyatlarını desteklemesinin beklendiği ifade edildi.
Raporda, Orta Doğu'daki çatışmaların tırmanmasının doğal gaz, gübre ve gıda fiyatlarını da artırabileceği belirtildi.
Yeşil teknolojilere yapılan yatırımların hızlanmasının küresel temiz enerjiye geçiş için kritik olan temel metallerin fiyatlarını artırdığına işaret edilen raporda, 2024'te bakır fiyatlarının yüzde 5, alüminyum fiyatlarının da yüzde 2 artmasının beklendiği bildirildi.
"Küresel Enflasyon Yenilmezliğini Devam Ediyor"
Bankadan rapor hakkında yapılan açıklamada analizlerine yer verilen Dünya Bankası Grubu Başekonomisti Indermit Gill, küresel enflasyonun yenilmezliğini sürdürdüğünü belirterek, "Enflasyonu düşürmenin temel gücü olan emtia fiyatlarındaki düşüş aslında duvara çarptı. Bu, faiz oranlarının bu yıl ve gelecek yıl şu anda beklenenden daha yüksek kalabileceği anlamına geliyor" ifadesini kullandı.
Dünyanın hassas bir dönemden geçtiğine işaret eden Gill, büyük bir enerji şokunun son 2 yılda enflasyonun düşürülmesinde kaydedilen ilerlemenin çoğunu baltalayabileceğine dikkat çekti.
Dünya Bankası Grubu Başekonomist Yardımcısı Ayhan Köse de merkez bankalarının, yükselen jeopolitik gerilimlerin ortasında emtia fiyatlarındaki ani sıçramaların enflasyonist etkileri hususunda dikkatli olması gerektiğini vurguladı.
